Mae Hafal yn ymgyrchu i wella gwasanaethau iechyd meddwl i blant a phobl ifanc. Roedd Ymchwiliad Cynulliad Cenedlaethol Cymru i mewn i Wasanaethau Iechyd Meddwl i Blant a’r Glasoed yng Nghymru (CAMHS) ym 2014 wedi cydnabod bod profiad y rhan fwyaf o blant ifanc o CAMHS yn negatif, gan ddod i’r casgliad nad yw CAMHS ‘yn meddu ar y capasiti i ddiwallu’r anghenion sydd ar y gwasanaeth’.

Mae defnyddio profiadau defnyddwyr gwasanaeth Hafal yn allweddol i’n gwaith polisi. Mae grŵp o bobl ifanc gennym sydd yn rhannu eu straeon personol, a hynny mewn digwyddiadau, yn y cyfryngau ac ar lefel lywodraethol. Os hoffech chwarae rhan yn y grŵp hwn, e-bostiwch hafal@hafal.org

Yr Adroddiad Gwneud Synnwyr

Yn Ionawr 2016, roedd y Grŵp Cydweithredol Anghenion Uchel (Hafal, y Sefydliad Iechyd Meddwl, Bipolar UK a Diverse Cymru) wedi cyhoeddi adroddiad mewn partneriaeth ag Arsyllfa Cymru ar Hawliau Dynol Plant a Phobl Ifanc, sydd yn awgrymu ffyrdd i wella Gwasanaethau Iechyd Meddwl i Blant a Phobl Ifanc CAMHS) yng Nghymru.

Mae’r adroddiad, sy’n dwyn y teitl ‘Gwneud Synnwyr’, yn asesu canfyddiadau ymgynghoriad a gynhaliwyd gan y bartneriaeth yn hydref 2015. Roedd yr ymgynghoriad yn cynnwys mwy na 500 o bobl, gan gynnwys defnyddwyr CAMHS, gofalwyr y bobl hynny sy’n defnyddio CAMHS a phobl ifanc o dan 25.

Roedd Mair Elliott a Jake Roberts wedi cyfrannu at y broses o lunio’r adroddiad; mae’r ddau yn gynrychiolwyr Hafal sydd â phrofiad o CAMHS. Mae’r adroddiad yn cynnig deg argymhelliad i wella gwasanaethau iechyd meddwl i blant a phobl ifanc yng Nghymru, a hynny’n seiliedig ar ganfyddiadau’r ymgynghoriad.

Pan ofynnwyd i ddefnyddwyr CAMHS ynghylch pwy y byddent yn ffafrio mynd ato am help, roedd 56 y cant yn ffafrio ffrindiau, 44 y cant yn ffafrio gwasanaethau cwnsela-addysgol a 39 y cant yn ffafrio athrawon. Dywedodd tri chwarter o’r bobl eu bod wedi cael profiad negatif o CAMHS.

Mae’r adroddiad yn argymell bod athrawon a gwasanaethau cwnsela mewn ysgolion, colegau a phrifysgolion yn gorfod chware rôl sylweddol wrth gynorthwyo lles a datblygiad pob un plentyn a pherson ifanc, gan gynnwys y rhai hynny sydd â phroblemau iechyd meddwl. Mae’n awgrymu bod gwasanaethau arbenigol CAMHS ond yn cael eu cynnig i bobl ifanc sydd â’r anghenion uchaf.

Mae’r argymhellion fel a ganlyn:

1. 1. Ehangu a/neu creu cymorth safon uchel sy’n cael ei ddarparu gan weithwyr proffesiynol na sy’n gweithio ym maes iechyd meddwl
2. 2. Osgoi meidcaleiddio’r profiad o dyfu fyny
3. 3. Diwygio system atgyfeirio CAMHS
4. 4. Cyflwyno deallusrwydd emosiynol a mecanweithiau ymdopi iachus fel rhan o’r cwricwlwm
5. 5. Cyflwyno amserlen absoliwt o ran atgyfeirio
6. 6. Adolygu arferion o fewn CAMHS
7. 7. Aildrefnu’r cyfnod pontio i wasanaethau oedolion
8. 8. Gwella’r broses o gasglu data ac atebolrwydd
9. 9. Cefnogi gofalwyr
10. 10. Gwrando ar bobl ifanc

Roedd Mair a Jake wedi trafod argymhellion yr adroddiad gyda’r Comisiynydd Plant i Gymru yn Nhachwedd 2015, ac wedi cyflwyno eu canfyddiadau terfynol i adolygiad Llywodraeth Cymru o CAMHS, sef y ‘Rhaglen Gyda’n Gilydd ar gyfer Plant a Phobl Ifanc’ yn Ionawr 2016.

Rhagor o wybodaeth:

Cliciwch yma i weld adroddiad llawn ‘Gwneud Synnwyr’.

Cliciwch yma i weld y data crai o’n hymgynghoriad.

Gwneud Synnwyr – cam nesaf

Wedi cyhoeddi’r adroddiad ‘Gwneud Synnwyr’ yn Ionawr 2016, gwahoddwyd Mair a Jake i gynnal deialog bellach gyda Bwrdd Rhaglen T4CYP yn ystod yr adolygiad. Roedd T4CYP wedi darparu ymateb ysgrifenedig (ar gael yma) i’r adroddiad Gwneud Synnwyr ym Mehefin 2016, ac roedd y grŵp cydweithredol Gwneud Synnwyr wedi ymateb hefyd (ar gael yma) gan amlinellu’r meysydd hynny i’w datblygu.

Roedd y rhain yn cynnwys: gwella’r defnydd o Gynlluniau Gofal a Chymorth (a’r manteision o wneud hyn); gweithredu’r meini prawf o ran atgyfeirio a darparu cymorth ymarferol i ofalwyr.

Roedd Mair, a Swyddog Cyfathrebu Pobl Ifanc Hafal, Mike Wood, wedi cyflwyno’r adroddiad yng Nghynhadledd T4CYP yn haf 2016. Roedd yr Ysgrifennydd Cabinet ar gyfer Iechyd, Lles a Chwaraeon, wedi cyfeirio at yr adroddiad yn ystod ei anerchiad yn y gynhadledd, gan amlygu ei reoli yn natblygiad polisi sy’n dylanwadu ar wasanaethau iechyd meddwl i bobl ifanc yng Nghymru.

Mae Mair wedi ei chydnabod am ei gwaith ymgyrchu i wella gwasanaethau iechyd meddwl i blant a phobl ifanc yng Nghymru. Mewn seremoni wobrwyo yng Ngogledd Cymru, enillodd wobr ‘Gwneud Gwahaniaeth’ Llywodraeth Cymru. Gwyliwch ein fideo o’r enwebiad yma:

Y swyddog o fewn Hafal sy’n arwain ar ‘Gwneud Synnwyr’ yw’r Swyddog Cyfathrebu i Bobl Ifanc, Mike Wood. Os hoffech dderbyn mwy o wybodaeth am ein gwaith, cysylltwch gyda ni drwy e-bostio Matt Pearce